آموزش مسائل جنسی به کودکان و نوجوانان

مسئولیت  آموزش مسائل جنسی به کودکان و نوجوانان از مهمترین موارد تربیتی است که گرچه برعهده والدین و اولیاء مدرسه (بهویژه مربیان مسائل شرعی و تربیتی) گذاشته شده، اغلب به فراموشی سپرده میشود یا ارائه اطلاعات به جوانان به گونهای است که تمام نیازهای آنها را دربرنگرفته و گاه باعث سردرگمی آنها میشود.در پژوهشها مشخص شده که بیشتر آموزشهای دختران توسط مادران آنها انجام میشود و پسران در این مورد اطلاعات اندکی از پدران خود فرا گرفته اند.

اصولاً به نظر میرسد مادران بیش از پدران در انتقال اطلاعات جنسی به فرزندان نقش دارند و در بسیاری از موارد، پدران این مسئولیت را از خود سلب کرده و به تمامی برعهده مادر میگذارند. با اینحال، حتی در بسیاری از موارد که پدر و مادر بنا بهنظر خودشان اطلاعات کافی را در اختیار بچه ها گذاشته اند، اغلب والدین نیازهای فرزندانشان را در مورد آموزشهای جنسی دستکم گرفته و آن را به فراموشی سپرده اند.

 

سه مانع اساسی در طرح مسائل جنسی بین فرزندان و والدین وجود دارد :

1) فقدان آگاهی والدین از چگونگی ارائه تعالیم جنسی و عدم احساس راحتی آنها در طرح این مسئله

2) ترس از شکستگی حریمهای خانوادگی

3) عدم آگاهی از زمان مناسب برای ارائه آموزشهای جنسی

 

آموزش مسائل جنسی با در نظر گرفتن 3 مورد زیر باید انجام شود :

1) آموختن و ادراک حقیقتها و عواقب ناشی از فعالیتهای جنسی (به ویژه در نوجوانان)

2) ارائه چهارچوبی از ارزشهای مذهبی ـ اجتماعی و خانوادگی در مورد ارتباط فعالیتهای جنسی به نوجوانان

3) آموختن این نکته به نوجوان که کجا و در کدام موقعیتها باید احساسات و هیجانهای خود را بروز دهد. در مورد طرح این مسائل با بچه ها نیز میتوان گفت که مناسبترین زمان برای آموزش مسائل جنسی، زمانی است که خود او سؤالی مطرح میسازد. در این هنگام، حس کنجکاوی او برانگیخته شده و باید از آن استفاده شود یا به تجربه مشخص شده است کودکانی که در روستا زندگی کرده و شاهد فعالیتهای جنسی حیوانات و تولیدمثل آنها بوده اند، سؤالهای کمتری در این مورد از والدین خود میپرسند.

طرح مسائل در مورد بلوغ و نشانه های آن پیش از بلوغ نیز فرصت خوبی برای حل مشکلات آموزشی کودکان و نوجوانان خواهد بود. در غیر اینصورت او ناچار به گرفتن اطلاعات غلط از محیط و گروههای همسان خود خواهد شد.

 

نوع آموزش مسائل جنسی به کودکان و نوجوانان

آموزشهائی که به فرزندان در رابطه با حیات غریزیشان داده میشود ممکن است بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم باشد.اصولاً آموزش مستقیم مسائل اساسی و موردنیاز فرزندان، توانائی فوقالعاده و تیزهوشی و دلسوزی خاصی میخواهد زیرا از یک نظر باید آگاهیهای لازم را به کودک داد و در جهتی دیگر مراقب بود که این امر سبب بیداری زودرس نشود.

 

 آموزش غیرمستقیم :

در آموزش غیرمستقیم مسائل زندگی غریزی و دریافتن پاسخ به سؤالات متعددی که در همه کودکان وجود دارد، میتوان از این شیوه ها استفاده کرد:

1) نگهداری حیوانات در خانه:

نگهداری مرغ، گنجشک و حتی گوسفند در خانه بسیاری از مسائل را حل میکند و زایمان گربه و گاو خیلی از مبهمات را از ذهنهای میزداید. کودکانی که در مزارع و کشتزارها بزرگ شدهاند، زودتر از دیگر کودکان پاسخ سؤالات خود را یافتهاند.

2) تولید گل و گیاه:

کشت بذرها و تولیدمثل گل و گیاه و رشد آنها، هم درس مناسب و مشابهی برای فرزندان است و کودک با مشاهده آنها بهتدریج میتواند زمینه را با زندگی واقعی خود منطبق سازد. این تولیدمثلها از جهتهای گوناگونی شبیه انسان است و کودک و جوانان در این رابطه سردرگم نمیشوند.

3) ذکر داستانها:

از شیوههای دیگری که در این رابطه میتواند مورد استفاده قرار گیرد، داستانها و افسانه هاِیی است که حتی میتوانند ساخته و پرداخته شوند و دربرگیرنده اطلاعات و نکات مفید باشند و برای سؤالات پی درپی و فراوان کودکان و نوجوانان پاسخهائی ارائه دهند.

4) ملاحظه وضع نوزادان:

نوزادی در خانهای به دنیا میآید و حیرت و تعجب کودکان را برمی انگیزد. شکل تغذیه او را میبینند و ملاحظه میکنند که مادران با چه رغبت و علاقمندی پستان در دهان نوزاد میگذارند و به کودک شیر میدهند. در هنگام همین مراقبت و تغذیه، دنیائی از مسائل و مطالب به کودک آموخته میشود، او متوجه خیلی از مسائل شده و از کیفیت رشد و دنیای خاص زنان آگاه میشود و چه بسیار که کودک در این رابطه سؤالاتی از مادر خود به عمل آورده و مادر میتواند با حوصله و دقت به پرسشهای او پاسخ گوید.

5) استفاده از فرصتها:

مسئله هنگامی اهمیت پیدا میکند که فرصت و زمینه جدید پدید آید. برای نمونه هر حاملگی یا زایمان که در رابطه با انسان یا حیوانی پدید آید، کنجکاوی کودک را تحریک میکند. در چنان صورتی امکانی به دست میآید که بسیاری از مباحث مربوط به سؤلات کودک پاسخ داده شود.

در همه حال، این نکته باید مورد توجه والدین و مربیان باشد که افشای حقایق پیش از موعد، موجب بینظمی هایی در رابطه با حیات کودکان خواهد شد و بیداری بی موقع سبب پیشروی جنسی است.